Warszawa – Praga Północ – Areszt NKWD

Jeszcze w roku 1918 posesja przy Śliwickiej 30 nr hip. 23 A, należała do Stanisława Kowalskiego; była wówczas zabudowana parterowym domem drewnianym, wzniesionym jeszcze w XIX wieku. W roku 1909 jego właścicielem był Jan Kowalski, wcześniej – niejaki Wojciechowski i to on zapewne pobudował ów dom.Podpiwniczony budynek, o fasadzie liczącej siedem osi, główne wejście otrzymał od strony podwórza. Od ulicy na pierwszej osi przewidziano lokal usługowy – udało się ustalić, ze do wybuchu wojny działała tam paszteciarnia Jadwigi Chomentowskiej. W połowie lat 30 – tych posesje podzielono. Większa część pozostała w rękach pana Matysiaka i nosi obecnie nr 66, natomiast budynek przeszedł w ręce H. Laniewiczówny, która zleciła jego nadbudowę – dodatkowe piętro wzniesiono wg. projektu budowniczego Antoniego Paruszewskiego w latach 1936 – 37. Projektant nie wykazał się wielką finezją: na pierwszej i ostatniej osi nowej kondygnacji zaprojektował balkony, na środkowej, czwartej osi – szpetne, kwadratowe okno, nijak nie pasujące do pozostałych. Budynek nie został uszkodzony podczas wojny. W latach 1944-1945 kamienica funkcjonowała jako placówka NKWD, czego potwierdzenie można znaleźć w publikacji Instytutu Pamięci Narodowej „Śladami zbrodni” jak również w książce p. Huberta Kossowskiego pt. „Cień od wschodu”. W piwnicach kamienicy urządzony został areszt, który do dnia dzisiejszego sygnowany jest inskrypcjami pozostawionymi przez osadzonych. Kamienica nie jest wpisana do gminnej ewidencji zabytków, znajduje się za to na tzw. liście roszczeń, w związku z czym jej losy nie są pewne.

Pamiątki pozostawione przez przetrzymywanych tam ludzi, powinny zostać chronione prawem, w szczególności, że historia tego obiektu jest silnie powiązana min. ze Strzelecką 8 (główna kwatera NKWD) której to piwnice w ubiegłym roku zostały ustanowione zabytkiem.

 

[http://www.kolekcjonerzyczasu.pl/]